Ratoborni bugarski car kome su Vizantinci došli glave

Bugarska je u srednjem veku imala ozbiljnu državu koja je u par navrata toliko proširila svoju teritoriju da je ugrozila samu Vizantiju. Bugarski car Samuilo koji je vladao krajem 10. i početkom 11. veka je zadavao dosta muka Istočnom rimskom carstvu i o njemu ćemo sada pričati.

Pre nego što se car Samuilo pojavio na sceni Bugarsko carstvo je uništeno od strane Vizantije. Čim se ukazala zgodna prilika četiri sina Nikole Kometopula, koji je imao titulu komesa, su 976. godine podigla ustanak u Makedoniji. Među tom četvoricom najmlađi je bio Samuilo koji će vremenom preuzeti vođstvo pošto su dvojica poginula tokom ustanka a jedan će kasnije stradati usled sukoba Samuila i njega. Taj ustanak se toliko proširio da je zahvatio veći deo Balkanskog poluostrva! Prestonica sada već Samuilovog carstva je prvo bila grad Prespa a potom grad Ohrid. Ohrid je postao središte najviše crkvene vlasti u pravoslavlju – patrijaršije.

U Vizantiji je tada u toku bio građanski rat i to je bugarskom caru olakšalo posao. Samuilo kreće na grad Solun koji ne uspeva da osvoji ali se probija dalje na jug a kao odgovor tadašnji vizantijski car Vasilije II kreće na grad Serdiku (današnja Sofija) ali ne uspeva da je osvoji i potom pri povratku biva potučen od Bugara.

Pošto je Vasilije II bio zaokupljen ratovanjem u Aziji situaciju koristi car Samuilo koji se probija do krajnjeg juga Grčke! Ali kada se vraćao odatle poraz mu je nanela vizantijska vojska i tom prilikom je sam bugarski car ranjen. Ovaj poraz nije obeshrabrio Samuila i on osvaja srpske zemlje. Naime, vladar srpske kneževine Duklje, Jovan Vladimir, sklopio je savez sa Vizantijom protiv Bugara i sad je kažnjen zbog toga. Knez Jovan Vladimir je odveden u zarobljeništvo a kasnije ga je bugarski car vratio na presto u Duklji kao saveznika i dao mu svoju ćerku za ženu.

Pošto se vratio sa Istoka vizantijski car je krenuo da se osveti Samuilu. On je početkom 11. veka prodro do starih bugarskih zemalja južno od reke Dunav a potom se okrenuo Makedoniji. Vasilije II osvaja redom značajne makedonske gradove i na kraju nanosi poraz Bugarima kod Skoplja i ulazi u sam grad. Nakon četiri godine ratovanja i oduzimanja polovine neprijateljske teritorije Vasilije II odlučuje da se vrati u prestonicu Carigrad dok su bugarskog cara krenuli da napuštaju njegovi komandanti.

Do konačne bitke dolazi na planini Belasici 1014. godine u kojoj Vasilije II nanosi težak poraz Samuilu. Sam bugarski car se spasao i pobegao u grad Prilep ali 14 000 bugarskih vojnika je zarobljeno i vizantijski car je naredio da se oslepe a da se svakom desetom ostavi po jedno oko da bi mogli da vrate vojnike bugarskom caru! Kad ih je video Samuila je odmah strefio infarkt i preminuo je. Zbog ovog nehumanog čina Vasilije II je prozvan Bugaroubica. Četiri godine nakon ovog poraza vizantijski car je ušao u grad Ohrid i time je Bugarsko carstvo prestalo da postoji. Ohrid je potom postao sedište arhiepiskopa a ne patrijaraha kao do tada.

Car Samuilo je jedan od najznačajnijih balkanskih vladara u srednjem veku. Za vreme njegove vlasti Bugari su držali ogroman deo Balkanskog poluostrva pod svojom kontrolom. Ulaskom Vasilija II Bugaroubice u Ohrid završava se period bugarske istorije koji je poznat kao Prvo bugarsko carstvo.