Kir Veliki i rađanje Persijskog carstva

Kir Veliki je bio vladar koji je uspeo da stvori jedno od najmoćnijih carstava drevnog sveta. Živeo je pre više od 2.500 godina, ali ga se i danas sećamo kao pravednog i mudrog vladara koji je umeo da osvaja, ali i da poštuje narode koje je pokorio. Pod njegovom rukom nastalo je Persijsko carstvo, država koja je po prvi put ujedinila mnoge različite krajeve, narode i kulture. Ovo je priča o tome kako je Kir Veliki uspeo da promeni istoriju.

Poreklo

Kir II, kasnije nazvan Veliki, je pripadao dinastiji Ahemenida koja je generacijama vladala persijskim plemenima. Bio je sin Kambiza I i Mandane, ćerke medskog kralja Astijaga.

Osvajanje Medije

Kada je Kir nasledio svog oca na persijskom prestolu, 559. godine pre nove ere, odlučio je da za prestonicu izabere grad Pasargade. Na početku svoje vladavine Kir je, kao i njegov otac, priznavao vlast Medije ali se kasnije pobunio protiv svog dede Astijaga i oko 550. godine p.n.e. je upeo da pokori ovo moćno kraljevstvo koje je držalo mnoge oblasti pod svojom kontrolom.

Osvajanje Lidije

Kada je Krez, vladar Lidije u Maloj Aziji, čuo da se raspalo čuveno Medsko kraljevstvo odmah je pohitao da proširi svoju vlast. On je sklopio savez sa Spartom, Vavilonom i Egiptom protiv Persijanaca ali nije sačekao da mu stigne pomoć već se sam sukobio sa moćnim Kirom koji mu je naneo poraz u bici na reci Halis. Nakon toga ga je persijski vladar gonio do lidijske prestonice Sarda koja je ubrzo pala 546. godine p.n.e. Nakon toga su persijske vojskovođe zauzele grčke gradove na egejskoj obali Male Azije.

Osvajanje Novovavilonskog carstva

Na Kirovom ništanu se nakon Lidije našlo Novovavilonsko carstvo i car Nabonid. Grad Vavilon je bio dragulj Mesopotamije i svakom osvajaču je bio izazov da ga osvoji. Persijski vladar je porazio Nabonida u bici kod Opisa 539. godine, a potom je ušao u Vavilon iste godine. Sa padom ovog carstva je u persijske ruke došla sva zemlja do Egipta. Kir je u predanju Vavilonjana upamćen kao dobar vladar, a Persijanci su se odlikovali pomiriteljskim stavom i poštovanju tuđih religija. Po Starom Zavetu, Kir je Jevreje vratio u Jerusalim iz „Vavilonskog ropstva“.

Nakon ovog velikog uspeha persijska država je dosegla ogromno prostranstvo: na jugu se nalazio Egipat, na zapadu Egejsko more, a na istoku Indija.

Kirova pogibija

Kir je svoj život okončao 530. godine p.n.e. kada se kod Aralskog jezera na severu svoje države sukobio sa Masagetima. Na prestolu ga je nasledio sin Kambiz II koji je još tokom očevog života postao savladar.

Veliki vladar

Kir Veliki je ostao upamćen ne samo kao veliki osvajač koji je proširio svoje carstvo od Male Azije do Srednje Azije, već i kao vladar koji je umeo da vlada mudro i miroljubivo. On je poštovao različite narode, njihove običaje i vere, što je bilo retko u to vreme. Pored vojnih uspeha, Kir je ostavio i trajan trag u arhitekturi. U Pasargadama je podigao velelepnu palatu i svoj čuveni mauzolej. Zbog svega toga, Kir Veliki se smatra jednim od najznačajnijih vladara drevnog sveta, čija dela i dalje inspirišu ljude širom sveta.